نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری تخصصی کلام اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
از جمله مباحث امروزی مهم در فلسفه دین بحث از منشأ دین است. دیدگاه‌های گوناگونی در این‌باره ابراز شده است؛ برخی که منکر دین الهی و توحیدی هستند منشأئی جز عامل انسانی و غرایز بشری را برای دین درنظر نمی‌گیرند اما بر اساس دیدگاه اندیمشندان خداباور، دین امری الهی و برنامه‌ای جامع از سوی خداوند برای هدایت بشر است. در این بین کارل مارکس بر این باور است که دین تسلیم‌شدن در برابر شرایط موجود در اجتماع و جهانی که انسان در آن زندگی می‌کند را به او آموزش می‌دهد و انسان را از بی‌عدالتی‌هایی که در اطراف خود و جامعه می‌بیند غافل می‌سازد. مارکس، دین را زائیده طبقه حاکم برای تسلط بر طبقه ضعیف جامعه می‌داند. مبانی مارکس با نظریه فطرت که اساس دین را امری الهی می‌داند و ادعا می‌کند که انسان به طور فطری تمایل به دین دارد، در تضاد است. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی سعی بر این است تا به بررسی و نقد دیدگاه کارل مارکس در باب منشأ دین و نقد آن از منظر شهید مطهری پرداخته شود. نظریه مارکس با تاریخ ادیان که از توحید شروع شده قابل رد است و برخلاف این ادعاست که منشأ سیاسی برای دین قائل شویم و آن را عاملی برای استثمار طبقه ضعیف جامعه بدانیم.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Origin of Religion from the Point of View of Karl Marx and its Criticism based on the Theory of Fītrā (Nature) of Shahid Motahhari
نویسندگان [English]
- Abdullah HosseiniEskandian 1
- Ghorbanali Karimzadeh Gharamaleki 2
1 PhD of Islamic theology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Associate Professor of Department of Islamic Theology and Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]
One of the most important issuss in the philosophy of religion is the discussion of the origin of religion. Various views have been expressed about this; some who deny the divine and monotheistic religion do not consider an origin for religion other than human factors and human instincts, but according to the views of theists, religion is a divine order and a comprehensive plan from Almighty God to guide mankind. In the meantime, Karl Marx believes that religion teaches man to submit to the conditions in society and the world in which man lives, and it makes people unaware of the injustices they see around them and the society. Marx considers religion as a product of the ruling class to dominate the weak class of society. Marx's principles are in conflict with the theory of fītra, which considers the basis of religion to be divine and claims that humans are naturally inclined to religion. In this article, with a descriptive-analytical method, an attempt is made to investigate and criticize Karl Marx's sociological view on the origin of religion and criticize it from the perspective of Shahid Motahhari. Marx's theory can be rejected with the history of religions, which started from monotheism, and it is against the claim that we attribute a political origin to religion and consider it as a factor for the exploitation of the weak class of society.
کلیدواژه‌ها [English]
- Origin of Religion
- Karl Marx
- Theory of Fitra
- Shahid Motahhari
- Religion
- Politic
)